Twee generaties Skoda Octavia: Complete luxe voor weinig geld
'Complete luxe voor weinig geld.' Met deze slogan wordt in 1959 de eerste Skoda Octavia aangeprezen. Zestig jaar later is de Octavia uitgegroeid tot Skoda's best verkopende model. Zou dat nog steeds komen door de complete luxe voor weinig geld?
De eerste Skoda Octavia is een schattig autootje. Zijn ronde vormen, smalle banden en kleine staartvinnen vertederen iedere autoliefhebber. Dat doet 60 jaar rijpen met een auto. Misschien wordt er in het jaar 2080 liefdevol teruggeblikt naar de huidige Octavia. "Kijk 'm daar nou staan op z'n aerodynamische 18-inch wieltjes. Hij heeft nog een verbrandingsmotor, mét actieve cilinderuitschakeling. Dat was destijds hip."
Toen de Octavia in 1959 op de markt kwam, was hij helemaal niet schattig. Voor 5250 gulden (2382 euro) kocht je een praktische, betrouwbare en ruime gezinsauto. 'Groot genoeg voor vier volwassen personen (of vijf niet te dikke)', als we de folder mogen geloven. Maar dat doen we niet, want in de folder staat ook dat 'mensen met lange benen prettig zitten'. In werkelijkheid staat de bestuurdersstoel ver naar voren en moet je je rechterbeen met de grootst mogelijke moeite tussen het dunne hoepelstuur en de zitting heen wringen. Skoda had die folder beter 60 jaar kunnen bewaren. De nieuwe Octavia biedt wel 'prettige royale ruimte' op de voorstoelen en de achterbank.
Rij nu de stoere Volkswagen T-Cross. Ideaal voor in de stad met genoeg ruimte voor vakantie.
En dat voor een vriendenprijs!
Op vakantie met de Skoda Octavia
Hij mag dan krap zijn naar huidige maatstaven, in de jaren zestig ging het hele gezin ermee op vakantie. Vele van hen zullen zich herinneren dat de Octavia groot genoeg was voor alle tassen en kinderen. Misschien mocht de oudste zelfs wel even sturen. De Octavia stond bekend als een eenvoudig te rijden auto. Hij heeft geen stuurbekrachtiging, maar zodra de auto eenmaal rolt gaat het wel. Vader hielp waarschijnlijk een beetje en bediende de schakelhendel aan de stuurkolom. De juiste versnelling vinden is soms even zoeken. In de vierde en hoogste versnelling ging de achterwielaangedreven gezinsauto 110 km/h. Daarvoor verantwoordelijk was een 1089 cc viercilinder met 43 pk. Of je kocht voor 400 gulden extra de 47 pk sterke Octavia Super, die ging 10 km/h harder.
We zijn enigszins verbaasd dat je de motor ook kunt aanslingeren. Zo antiek is de Octavia nu ook weer niet, toch? De slinger ligt in de kofferbak, de benodigde opening zit achter het nummerbord in het front. Bedoeld om bij lage temperaturen de grootste weerstand van de dikke motorolie te overwinnen. Dat kwam vast van pas in 1963, de koudste winter van de Nederlandse geschiedenis. Maar vooral bestemd voor in landen waar het altijd koud is.
Ter voorkoming van misverstand
Onze origineel in Nederland geleverde auto heeft een Nederlandstalige handleiding met een fascinerend voorwoord getiteld 'Ter voorkoming van misverstand'. Erin staat dat de Octavia ook wordt verkocht in 'Automobilistisch laag-ontwikkelde gebieden' en dat de in de handleiding uitgelegde onderhoudswerkzaamheden erin zijn opgenomen zodat die Skoda-eigenaren zichzelf kunnen redden. Maar dat negen van de tien eigenaren in Nederland er verstandig aan doen om zulke karweitjes aan de dealerwerkplaats over te laten. Gevolgd door een waarschuwing die het best tot zijn recht komt als je hem leest met de stem van het Polygoonjournaal: 'Ook al zouden zij geneigd zijn en zich in staat achten, deze zelf te gaan verrichten, uit liefhebberij!'. Met andere woorden: sleutel niet aan je eigen auto, ook niet uit liefhebberij. En dat terwijl de simpele techniek zo aanlokkelijk is uitgestald in de motorruimte. Je kunt overal goed bij.
Onder de motorkap van de nieuwe Octavia ben je snel uitgekeken. Kunststof panelen onttrekken de techniek aan het zicht. Als er iets aan mankeert, moet je wel naar de dealer. Alleen de blauwe dop van het reservoir van de ruitensproeiers heeft enige speelwaarde: hij verandert in een trechter zodra je hem openklapt. Dat voorkomt morsen. Slim bedacht. Net als het telefoonvakje op de rugleuning van de voorstoelen, of de usb-poort bij de binnenspiegel voor het gebruik van een dashcam. Skoda noemt zulke slimmigheden 'Simply Clever'.
“Toen de Octavia in 1959 op de markt kwam, was hij helemaal niet schattig.”
Die term bestond 60 jaar geleden nog niet, toch heeft de eerste Octavia een paar slimme vondsten. Zo blijft de motorkap zelfstandig openstaan. Zelfs anno 2020 hebben alleen luxe auto's dat. Ook spotten we links onder het dashboard een lusje met een dunne ketting die helemaal naar de neus van de auto loopt en daar een eenvoudig rolgordijn op- of afrolt om de luchttoevoer naar de radiateur te doseren. Zodat de motor zelfs in de koudste winter ooit op bedrijfstemperatuur kon komen. Hoe simpel en 'clever' wil je de techniek hebben? Maar waag het niet om eraan te sleutelen.
De Octavia kwam eerst als tweedeurs sedan op de markt, de stationwagon werd een jaar later onthuld. Die kreeg de krachtiger motor van 1221 cc met 47 pk van de Octavia Super. De bagageruimte was toen al fors: 690 tot 1050 liter. De vering werd aangepast om een laadvermogen van 400 kilo te faciliteren (50 kilo méér dan de sedan). Op 11 april 1964 rolde de laatste sedan van de productielijn. Hij moest plaatsmaken voor zijn volledig nieuwe opvolger: de Skoda 1000 MB met een zelfdragende carrosserie en de motor achterin. De stationwagon bleef zeven jaar langer in productie en wel tot 21 december 1971. Van de eerste Octavia werden ongeveer 230.000 sedans en 54.000 stationwagons gebouwd. Daarna hoorden we 20 jaar lang niets meer van de Octavia.
Moderne Skoda Octavia
In 1991 werd Skoda onderdeel van de Volkswagen-groep en een jaar later begonnen de ontwikkelingen van een nieuwe gezinsauto. De Vlaamse auto-ontwerper Dirk van Braeckel tekende een zakelijk model met veel binnenruimte. Het platform kwam van Volkswagen. De Octavia Hatchback met een sedanachtige kont verscheen in 1996 op de markt en de Octavia Combi arriveerde in 1998. Sinds de introductie van de moderne Octavia, is het Skoda's best verkopende model.
Het succes van de moderne Octavia had echter weinig van doen met zijn voorganger. Dirk van Braeckel maakt er geen geheim van dat zijn ontwerp af was, voordat het beestje een naam kreeg. Hij heeft de eerste Octavia uit 1959 dan ook niet bewust als inspiratie gebruikt. Heel even denken we in de voorkant van de oude Octavia de grille van de nieuwe te ontdekken, maar dat is blijkbaar toeval.
De naam Octavia komt trouwens van het Latijnse woord octavus, dat achtste betekent. De Octavia uit 1959 was namelijk het achtste model dat Skoda onthulde na de Tweede Wereldoorlog. Ook was het de achtste Skoda met een onafhankelijke wielophanging. Misschien was het ook wel de achtste Skoda die standaard over drie asbakken beschikte, maar dat vertellen de archieven niet.
Volgens de huidige automode
Eind vorig jaar werd de vierde generatie van de moderne Octavia onthuld. Voor de verandering staat de stationwagon als eerste bij de dealer, de hatchback wordt binnenkort verwacht. Bij nieuwe modellen schrijft Skoda sinds kort zijn merknaam in letters op de achterklep - de eerste Octavia heeft dat ook.
Over letters gesproken: vroeger werd Octavia met sierlijke schrijfletters geschreven, tegenwoordig moet dat in blokletters. De huidige automode dicteert ook dat auto's scherpe lijnen in de carrosserie hebben, met een zwarte grille en puntige koplampen. Door de oude en de nieuwe Octavia naast elkaar te zetten, zie je pas goed hoeveel er veranderd is op het gebied van auto-design.
“Je zou spontaan vergeten dat Skoda het voordelige merk van de Volkswagen-groep was.”
Maar de slogan past nog steeds: complete luxe voor weinig geld. De Octavia die vorig jaar werd afgelost, was al een van de ruimste auto's in zijn klasse. Hij had alleen niet het premium-chic van een Volkswagen Golf. Daar is nu wat aan gedaan. De ontwerpers ruimden het dashboard op en plakten er een groot 10-inch touchscreen op. Het nieuwe tweespaaks stuur ziet er dankzij de glimmende draaiknoppen luxe uit. Met die knoppen bedien je het digitale instrumentarium - nog een luxe noviteit. De afwerking van het dashboard is eveneens fraai, met een combinatie van stof, stiksels en een metaalkleurige strook over de gehele breedte.
Je zou spontaan vergeten dat Skoda lange tijd het voordelige merk van de Volkswagen-groep was. Het prijskaartje van 34.350 euro zet je weer met beide benen op de grond. Maar we hebben het hier dan ook over de volledig uitgevoerde First Edition-uitvoering. Misschien kan de folder van de oer-Octavia het beter uitleggen: 'De standaarduitrusting van de Skoda is verrassend compleet en van een luxe, welke U in een wagen van deze prijsklasse niet zou verwachten'.
Bij Univé geniet je van een gunstige premie en uitstekende service bij ongeval of pech.
