Ewoud over zijn Saab 9-3 Viggen: "Flitsmeister is mijn beste vriend"

Met alle elektrische geweld van tegenwoordig, kun je je het bijna niet meer voorstellen, maar in 1999 was een honderdsprint van 6,8 seconden bloedjesnel. Zeker voor een brave Zweedse middenklasser als de Saab 9-3. De Audi S4 Quattro en Subaru Impreza 2.0 GT 555 waren bijvoorbeeld niet veel sneller. 

Meer youngtimer-avonturen lezen? Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief!

Actie

De vernieuwde Volkswagen ID.4

Ontdek onze krachtige, volledig elektrische SUV met een rijbereik tot 572* km.
En dat voor een vriendenprijs!

Bekijk nu

Alleen vergde het bij de voorwielaangedreven 9-3 veel oefening om de fabrieksopgave te halen. Als een truffelhondje op zoek naar het witte goud, snuffelde de Viggen het wegdek af naar de stroefste stukjes asfalt voor een beetje grip. Dat doet bij ons de vraag rijzen hoe Ewoud Hallebeek en zijn 9-3 in hemelsnaam 320 pk - en 455 Nm - fatsoenlijk op de weg krijgen.

Oefenen in moeders Simca 1000

Maar voordat Ewoud losbarst over zijn Lightning Blue 9-3, duiken we even in zijn autohistorie. Is de Saab-liefde hem met de paplepel ingegoten? “Nee, zeker niet. Ik kom uit een gezin dat helemaal niets met auto’s had. En hoe het komt, weet niemand, maar mijn moeder heeft haar hele leven volgehouden dat ‘Alfa Romeo’ mijn eerste woordjes waren. Dus nog voordat ik ‘papa’ en ‘mama’ kon zeggen.

Lees ook Erik over zijn Saab 900: "In jaren is hij stokoud, maar hij oogt en rijdt als nieuw"

Of dat echt waar is, weet ik niet. Wel kan ik me herinneren dat ik vanaf mijn vroegste jeugd helemaal gek was op auto’s. Mijn rijbewijs had ik op 18-jarige leeftijd al na een les of acht binnen. Daar moet ik wel bij zeggen dat ik vanaf mijn zestiende af en toe stiekem de Simca 1000 van mijn moeder uitliet.”

Alfa Romeo 33 als eerste auto

“Mijn eerste auto was een vroege Alfa Romeo 33. Een behoorlijk gaar exemplaar, maar het was voor mij de allerleukste auto die ik me kon veroorloven. Hij stond op vijfspaaks ATS-wielen en er zat een Ansa-sportuitlaat onder. Dat ding maakte een herrie, niet normaal! Aan het eind van mijn studie was de auto wel heel erg slecht, maar zodra ik mijn eerste baan had, kon ik een mooie rode Alfa 33 16V kopen. Een fantastische auto, totdat-ie voor een stoplicht in Utrecht tot spontane zelfverbranding overging. Dat was enigszins teleurstellend …”

'Degelijke' Saab bleek niet zo degelijk

Die autobrand was uiteraard schrikken, vandaar dat de keus bij de volgende auto op een ‘degelijke’ Zweed viel: een zwarte vijfdeurs Saab 900 Classic Turbo ... “Helaas was dat een money pit. Dat ding bleef maar stukgaan, dus daar was ik ook snel klaar mee”. Vervolgens kwam er toch weer een Alfa Romeo, een 145 16V dit keer. “Die kocht ik bij Madeno Racing in Tholen en daarmee ontstond ook mijn fascinatie voor tuning. Die is volop in praktijk gebracht bij mijn tweede Alfa 156, een 3.0 V6, die nadat Madeno er klaar mee was, de toevoeging VMR30 Stradale kreeg. Echt heel cool.”

Italiaanse droomklassiekers

Behalve diverse mooie daily drivers, heeft Ewoud ook twee prachtige Italiaanse klassiekers gehad. Een tot in perfectie getunede Alfa Romeo Giulia uit 1972 en een voor veel geld gerestaureerde Lancia Delta HF Integrale Evo, het rallykanon van de jaren tachtig. “Dat was mijn ultieme droomauto. Ik kan me een test herinneren waarin de Delta sneller van 100 naar 160 km/h sprintte dan een Ferrari Testarossa. Tja, beter werd het niet …”

“Die Audi S4 was een geweldenaar, alleen werd ik heel verdrietig toen de koppeling vervangen moest worden.”

Na verloop van tijd moest Ewoud eerst bij de Alfa, en vervolgens ook bij de Lancia constateren dat hij er vaker verliefd omheen liep, dan dat-ie ermee reed. Met pijn in het hart deed hij ze van de hand en ook zijn dagelijkse Italiaan - de getunede 156 - moest het veld ruimen. Voor een Duitser, dit keer: een Audi S4 Avant Quattro 2.7 V6-biturbo met 265 pk: “Een geweldenaar was dat, alleen werd ik heel verdrietig toen de koppeling vervangen moest worden. Dat kostte kapitalen.”

'Nul binding met Volvo V40'

Hierna besloot Ewoud de prioriteiten bij andere zaken des levens te leggen en reed hij enkele jaren in degelijke, maar weinig spannende modellen van dat andere Zweedse merk. Toch begon het op zeker moment weer te kriebelen. “Mijn laatste Volvo was een V40 T2. In de vijf jaar dat ik hem had, heeft-ie geen klap verkeerd gegeven, maar ik had er nul binding mee.

Daarna wilde ik weer een auto kopen waar ik heel blij van werd, en waarin ik ook dagelijks kon rijden. Want met die Giulia en Delta had ik genoeg leergeld betaald. Voorwaarde was dat-ie lekker klonk, maar ook dat er nog iets te tunen viel, net als destijds met de Alfa 156. Tijdens mijn internetzoektocht naar leuke youngtimers, struikelde ik min of meer over de Saab 9-3 Viggen, tussen 1999 en 2002 hét performance-model van Saab. Van alle versies samen - Cabriolet, driedeurs Coupé en vijfdeurs - zijn er maar 4600 geproduceerd. Alleen dat maakt hem al bijzonder, tegelijkertijd verwachtte ik dat er genoeg upgrades waren om een Viggen sneller en beter te maken.”

Wat is een Saab 9-3 Viggen?

Voordat we de auto van Ewoud nader bekijken, duiken we nog even in de geschiedenis van de Saab 9-3 Viggen, waarvoor de basis al werd gelegd in 1994. De Saab 900 NG, de onder GM-regie ontwikkelde opvolger van de iconische Saab 900 Classic, was toen een jaar op de markt en vertoonde veel kinderziekten. Om het imago van de nieuwkomer wat op te krikken, ging Saabs SVO-afdeling (Special Vehicle Operations) een samen­werkingsverband aan met de Britse tuning­specialist Tom Walkinshaw Racing.

Doel was om een exclusieve en snelle 900 te bouwen die de concurrentie omver zou blazen. In 1995 toonde Saab het voorlopige resultaat: een gele 900 Coupé en een blauwe 900 Cabriolet. Beide hadden zwaarder ogende bumpers, speciale driespaaks wielen en opzichtige rode remklauwen. In 1996 ­verschenen de auto’s in het internationale Saab Magazine, met de belofte dat ze binnen een jaar leverbaar werden en zo’n 250 pk zouden leveren Dat waren er maar liefst 65 meer dan de Saab 900 Turbo destijds in zijn mars had.

225 pk was een uitdaging voor het onderstel

Maar Saabs ultieme performancemodel liet langer op zich wachten dan beloofd, en verscheen pas in 1999. Niet als 900 SVO, maar als topversie van de in 1998 geïntroduceerde Saab 9-3, in feite een sterk verbeterde 900 NG. Eigenlijk was de 9-3 de auto die de 900 NG vanaf het begin had moeten zijn. Door de aangepaste wielophanging was het weggedrag erop vooruitgegaan, desondanks vormden de 225 pk en 342 Nm van de 2,3-liter Viggen-motor nog best een uitdaging. Daarom voorzag Tom Walkinshaw Racing de snelste Saab 9-3 ter wereld stuggere veren, aangepaste schokdempers, een speciale stabilisatorstang vóór en remmen met grotere klauwen en gegroefde schijven.

“Bij maximale acceleratie dreigt het torque steer je armen uit de kom te rukken.”

Topprestaties in rechte lijn

De top-Saab bracht wisselende reacties teweeg. De prestaties van de motor met zijn hoogwaardige aluminium uitlaatkleppen, speciale zuigerpennen en versterkte drijfstangen, maakten veel indruk op de pers. Op tussensprints in rechte lijn maakte de auto zijn vernoeming naar de Saab 37 ­Viggen-straaljager helemaal waar; dan ging-ie inderdaad als de gesmeerde bliksem. In negatieve zin was het vooral het torque steer dat veel indruk maakte. Volgens een Britse autojournalist rukte het stuur tijdens maximale acceleratie zo hard aan je armen, dat je moest oppassen dat je schouders niet uit de kom raakten …

'Monsterlijke power'

Ondanks de reputatie van de Viggen, leek het sommige eigenaren, onder wie Ewoud, een goed idee om nog veel meer vermogen aan de Zweed te ontlokken. Maar daar bleef het niet bij … Ewoud: “De auto stamt uit 1999 en is dus een van de eerste Viggens. Hij is nieuw geleverd in Engeland en was oorspronkelijk dus rechtsgestuurd. Ik heb alle bonnen er nog bij, waaraan ik kon zien dat er vrij snel een nieuwe wielenset is gemonteerd.

Volgens de gerespecteerde Saab-tuner Abbott Racing, waren de originele wielen niet geschikt voor de ‘monsterlijke power’ van de Viggen en daarom verkocht het bedrijf een versterkte versie van Kahn Design. Wel gewoon met de originele diameter van 17 inch.” In 2009 arriveerde Ewouds auto via een Britse veilingsite in Nederland, waarna er onder meer Eibach-­verlagingsveren onder werden gezet.”

Gekocht van een Porsche-verzamelaar

“Na twee jaar deed de eerste Nederlandse eigenaar de Saab 9-3 Viggen alweer van de hand en kwam hij terecht bij degene van wie ik de auto heb gekocht. Dat is een tamelijk gefortuneerd ondernemer en Porsche-verzamelaar. Hij heeft een eigen werkplaats, waar-ie de meest bizarre om- en verbouwprojecten uitvoert. Zoals 911-motoren in oude bestelbusjes leggen.”

Omgebouwd naar linksgestuurd

Deze man liet zich door een bevriend Saab-specialist overhalen om eens een ‘echte auto’ aan te schaffen en zo kwam hij aan deze 9-3 Viggen. Een van de eerste dingen die hij deed, was de auto ombouwen van rechts- naar linksgestuurd. Daarbij laste hij meteen het schutbord door, wat voor een betere stijfheid zorgt dan puntlassen. Ook monteerde hij een steering brace kit, waarmee de auto strakker stuurt en minder last heeft van torque steer.”

Fabrieksnieuwe motor

Maar daarmee was de Porsche-verzamelaar nog lang niet tevreden. Zo werd er een fabrieksnieuwe motor in de auto gehangen en kreeg-ie onder meer een sperdifferentieel en een versterkte koppeling. Daarbij leek het hem ook wel leuk om de motor te tunen, en vervolgens heeft hij de halve catalogus van MapTun leeg gekocht. Zo kwamen er een grotere turbo en dito intercooler in, evenals andere nokkenassen, andere verstuivers en een op maat gemaakt rvs uitlaatsysteem met racekatalysator. En uiteraard werd het motormanagement gechiptuned. Al met al moest dit resulteren in een vermogen van 320 pk.

“Dat de auto niet meer origineel was, vond ik alleen maar een pluspunt.”

“Toen alle werk gedaan was, heeft de man de tank volgegooid en er vier rondjes mee rond de kerk gereden. Klaar, op naar het volgende project … Vervolgens heeft-ie de Viggen vijf jaar niet meer aangeraakt. Op een zeker moment constateerde hij dat de auto toch niet in zijn verzameling paste en bood hem te koop aan.”

320 pk op de voorwielen, maar geen tractieregeling ...

Niet wetende wat er allemaal aan de auto was gedaan, briesten leden van het Saab-forum in 2019 over de hoge vraagprijs, bovendien vond men dat de originaliteit te veel was aangetast. “Maar toen kwam ik en ik zag alleen maar pluspunten. Dus ik op naar Friesland voor een proefrit. Daarbij constateerde ik dat de auto wel vlot was, maar niet 320-pk-vlot. Dat was een beetje tegen het zere been van de verkopende partij. Het hele aankoopproces heeft een paar weken in beslag genomen en uiteindelijk heb ik de gok gewaagd.

Toch was ik niet tevreden met de prestaties, en ben ik naar een bekende Saab-tuner gegaan. Die constateerde dat de auto weliswaar was getuned, maar dan met een softwareversie voor een auto met tractieregeling. En die heeft mijn auto niet - al heb ik er voor het oog wel een TCS knop ingezet. Door de software niet klopte, werd de power steeds teruggeschroefd. Sinds dit is aangepakt, is het helemaal mijn auto en heb ik er veel lol in om hem verder naar mijn zin te maken met leuke tuning­spullen. Die vond ik onder meer bij een bedrijf in - je verwacht het niet - Hongarije.”

Ingrijpend gewijzigd onderstel

De rij- en remeigenschappen van Ewouds Viggen zijn verder verbeterd dankzij de montage van een veerpootbrug voor, een zespunts verstevigingsbrace voor het voorste subframe, ook wel bekend als ‘de spin’, een dikkere stabilisatorstang achter, grotere, geperforeerde remschijven met achtpots remklauwen en instelbare Koni-schokdempers. Het interieur is verrijkt met een modern infotainmentsysteem van Pioneer, een short shifter, een gehydrodipt carbonlook dashboard en 3D geprinte USB-poorten.

Belachelijk snelle tussensprints

“En nu is het genieten, elke dag opnieuw. Ik rijd er zo’n 14.000 kilometer per jaar mee en telkens ben ik weer verbaasd hoe kraak- en rammelvrij een 25 jaar oude auto kan zijn. Op weg naar Denemarken had ik in Duitsland de cruisecontrol op 180 km/h gezet en ook dat was geen enkel probleem. Het is wel een totaal andere auto dan mijn getunede Alfa 156 van destijds - die dácht je de hoek om - dat is bij deze niet het geval. De lol bij de Viggen zit hem deels in de exclusiviteit en natuurlijk ook in de belachelijk snelle tussensprints. Daarmee verbaas je vriend en vijand - en is Flitsmeister mijn béste vriend ...”

Lees ook Hans over zijn Alfa Romeo 156 GTA: "Na één keer rijden, móést ik 'm hebben!"