ProMemorie: Alfa Romeo SZ (1989)

Alfa Romeo, een merk met een rijke autosportgeschiedenis en geliefd om haar prachtige, gedenkwaardige automobielen. Anderzijds schortte het de Italiaanse fabrikant aan gevoel voor kwaliteit en duurzaamheid wat afbreuk deed aan het imago. Medio jaren ’80 werd Alfa Romeo opgenomen in het Fiat-concern. Beide partijen waren het eens dat een nieuw compromisloos en sensationeel model met een dosis karakter oude tijden liet herleven en zodoende het aanzien van Alfa opvijzelde. Zowel Centro Stilo van Alfa Romeo als van Fiat werden op het project gezet en in ontwerpstudio Zagato werd een ideale partner gevonden. Het was op de Autosalon van Genève van 1989 waar de nieuwe Alfa voor het eerst werd getoond aan het wereldpubliek. Gebukt onder de naam ES-30 - dat staat voor “Experimental Sportscar 3.0 litre” - was het nog een studie met Robert Opron van Fiat Centro Stile als hoofdverantwoordelijke voor het basisontwerp en Antonio Castellana voor de definitieve lijnen. Aan de hand van zijn voorgaande creaties waren de invloeden van Zagato direct herkenbaar. Ook werd de SZ bij Zagato gebouwd.

Alfa 75
De ES-30 werd in slechts negentien maanden vanaf de eerste potloodstrepen gerealiseerd. Deze doorgaans korte ontwikkelingstijd is onder meer te verklaren door de bestaande technische basis. De Alfa 75, of feitelijk de raceversie hiervan, stond model voor de ES-30. Met een goede reputatie op het gebied van wegligging en handling was de technische lay-out van de 75 een uitstekend uitgangspunt voor de SZ. Zo zijn het chassis, de wielophanging, remmerij en de 3.0 liter V6-motor allemaal ´geleend´ van de Alfa 75 ISMA. Om het gewicht van de SZ zo laag mogelijk te houden werd afgeweken van de reguliere stalen constructie. Men besloot het koetswerk te vervaardigen van polyester verstekt met koolstofvezel. Vervolgens werd de body op speciale wijze op de bodemplaat gelijmd. Totaal weegt de Alfa SZ minder dan 1.300 kilogram en met een opgevoerde 210 pk sterke V6 en een bijna ideale gewichtsverhouding (64/44) tussen vóór en achter laten de prestaties zich wel raden. De SZ is een sensatie om mee te rijden. Accelereren naar 100 km/h duurt ongeveer zeven seconden en z’n top bedraagt om en nabij de 245 km/h.

Het Monster
Al snel na de lancering van de SZ kreeg de Alfa de koosnaam “Il Monstro” mee vanwege zijn dramatische, schrikbarende voorkomen. Het doel van de excentrieke Italiaan was Alfa’s imago op te poetsen en door de SZ in gelimiteerde oplage te laten bouwen werd dit kracht bijgezet. Slechts duizend productie-exemplaren rolden er van de band. En ondanks zijn prijs van een kleine twee ton (in guldens) was de Alfa SZ in mum van tijd uitverkocht. Inclusief de prototypes en de preproductiemodellen, waarvan er nog steeds een aantal schijnen rond te rijden, komt het totaal op 1.036. Tot grote spijt van de vragende massa hield Alfa voet bij stuk om niet meer SZ’s te produceren. Een beslissing die de positie van de SZ – en daarmee die van Alfa Romeo – alleen maar heeft verhoogd. In 1992 verscheen nog wel de Alfa RZ (Roadster Zagato). Met een totale afzet van 278 stuks (geplande oplage 350 stuks) was deze cabrioletversie zelfs een stuk exclusiever, maar heeft het nooit de legendarische status van de SZ bereikt.