Deze 10 grote Italiaanse auto's flopten bijna allemaal, maar worden mooi oud

1. Lancia Aurelia (1950)

Jongere lezers zullen zich nauwelijks kunnen voorstellen dat Lancia ooit bekendstond om zijn sublieme afwerking en vooruitstrevende techniek. De Lancia Aurelia uit 1950 is een meesterwerk. Sterker nog, de concurrentie beet zich stuk op de elegante, gestroomlijnde en verfijnde sedan.

Niet alleen het design kreeg schouderklopjes, ook technisch viel er veel te ontdekken. De Aurelia was de eerste productieauto ter wereld met een V6-motor, een 1,8-liter motor met 56 pk. Later kwamen ook krachtiger zescilinders op de markt. Vittorio Jano was verantwoordelijk voor het ontwerp. De B20 GT, Spider en Convertible zijn in zeer kleine aantallen gebouwd en inmiddels onbetaalbaar als klassieker.

Tip

De BYD SEAL U DM-i plug-in hybrid

De BYD SEAL U DM-i levert comfort en efficiëntie, met een actieradius van 1.080 km.
Rijd deze plug-in hybrid al vanaf €39.490,-

Ontdek de SEAL U DM-i

2. Maserati Quattroporte (1963)

De eerste Maserati Quattroporte is al meer dan zestig jaar oud. Hij werd ontworpen door Pietro Frua (ook bekend van de Volvo P1800) en was de eerste auto van het sportwagenmerk met vier portieren. Dat is dan ook de simpele vertaling van Quattroporte. Hij verloochende zijn raceroots niet en had een 4,1-liter V8 met 260 pk, later kwam er een 4,7-liter V8 die zelfs 290 pk leverde. 

Met een topsnelheid van 220 km/h reed hij Duitse sportwagens het snot voor de ogen. Alle grote Duitse merken vergaarden later roem met grote vierdeurs limousines, maar de Quattroporte was mooi de eerste. Er zijn maar 776 exemplaren gebouwd van generatie I. Onder meer de Russische president Brezjnev, acteur Marcello Mastroianni en prins Rainier van Monaco hadden er een.

3. Fiat 130 (1969)

Wat een heerlijke tijd moeten de jaren zestig zijn geweest. Een grote Fiat, zoals de 130, had toen gewoon een V6. Eigenaren schepten graag op dat zijn 2,9-liter zescilinder ook in de Ferrari Dino lag. Maar hoewel meestersleutelaar Aurelio Lampredi zich zowel met de Fiat als de Ferrari bemoeide, gaat het om andere motoren. 

Fiat had voor het eerst sinds lange tijd weer eens een auto in het hoogste segment, die moest concurreren met Mercedes en BMW. De uitrusting was riant, met (deels optioneel) elektrische ramen, klimaatbeheersing, een sperdifferentieel, leren bekleding en lichtmetalen wielen. Het was allemaal zo luxe dat de gemiddelde Fiat-dealer geen idee had hoe hij zo'n luxe automobiel moest onderhouden. Ook het ontwerp - veel chroom, lage taille - werd niet altijd gewaardeerd. De 130 Coupé werd wél een klassieker en diende als inspiratiebron voor de Peugeot 504 Coupé. Pininfarina tekende beide coupés.

Lees ook Alberto houdt van 'gevaarlijke' auto's en de Lancia Thesis is zijn favoriet

4. De Tomaso Deauville (1971)

Jammer dat deze Amerikaans-Italiaanse samenwerking geen succes werd. Alejandro de Tomaso was een Argentijn, maar zijn autofabriek stond 'gewoon' in het Italiaanse Modena. Tom Tjaarda, de Amerikaanse designer met Nederlandse wortels, had het ontwerp getekend. Maar leek de Deauville niet heel erg op de Jaguar XJ6, met zijn lage motorkap en dubbele ronde koplampen? Volgens Tjaarda is zijn ontwerp ouder dan dat van Jaguar, maar hadden zijn pennenvruchten een paar jaar onaangeroerd op de plank gelegen. 

Vooruit, we geloven hem. Een tijdlang was de Deauville met zijn 330 pk sterke 5,8-liter V8 de snelste sedan ter wereld (230 km/h). Er zijn in 17 jaar tijd maar 244 exemplaren gebouwd, een ervan was voor de Belgische koning. Hij was een van de weinigen die zich er een kon veroorloven; in Engeland was de Deauville vier keer zo duur als een Jaguar XJ6. Daarbij kwam dat de betrouwbaarheid nogal, eh, Italiaans was …

5. Alfa 6 (1979)

Soms verwonder je je als je leest over de wordingsgeschiedenis van een auto. Alfa Romeo heeft tot op de dag van vandaag een bedenkelijke uitstelreputatie met nieuwe modellen (zie Giulia, Stelvio en Tonale), maar in de jaren zeventig maakten ze er helemaal een janboel van. In 1973 had de Alfa 6 al op de markt moeten komen, maar onder meer vanwege de oliecrisis gebeurde dit pas zes jaar later. 

Zou daar de naam Sei (zes) ook vandaan komen? Door dat uitstel oogde de 6 met zijn enorme overhangen en relatief kleine wielen al verouderd toen-ie goed en wel in de showroom stond. De teleurstelling over het design werd deels gecompenseerd door de beroemde Busso-V6, die debuteerde in de 'Sei'. Een van de 12.050 gebouwde modellen was voor de paus, maar zelfs zijn zegen bracht de Alfa 6 geen succes.

6. Ferrari Pinin Concept (1980)

Is de Purosangue SUV echt de eerste vierdeurs Ferrari ooit gebouwd? Hebben ze in Modena nooit iets geprobeerd op dat vlak? Tijdens de redactievergadering kwamen we er niet uit. Het antwoord stelde beide kampen gerust: ja én nee. Ja, want in 1980 verscheen deze Pinin Concept. Maar nee, het bleef bij een studiemodel. Het idee achter deze auto kwam van Sergio Pininfarina zelf, die het hoog tijd vond dat Ferrari zou gaan concurreren met auto's als de Jaguar XJ en Mercedes 450 SEL. 

De Pinin werd aangedreven door een voorin geplaatste vijfliter V12. Toch durfde Enzo Ferrari serieproductie niet aan. Hij was bang dat Ferrari niet de kwaliteit van Mercedes kon leveren, terwijl de veeleisende kopers van grote limousines daar wel om vroegen. Heel wat details werden door andere merken overgenomen, de grille doet bijvoorbeeld sterk denken aan de laatste Opel Senator en de achterkant werd geknipt en geplakt voor de Alfa 164.

7. Lancia Thema (1984)

Toen Fiat in 1969 eigenaar werd van Lancia, kregen de rekenmeesters meer macht en moest er ineens op de kleintjes worden gelet. Ook bij de door Giorgetto Giugiaro getekende Thema was het zover: hij mocht niet 'te duur kosten'. Daarom werd het onderstel samen met Saab ontwikkeld en stond de Thema op hetzelfde platform als de Saab 9000. 

De Lancia Thema werd geleverd met een scala aan motoren, van een bescheiden 2,0-liter viercilinder tot de befaamde 8.32 met een V8-motor van Ferrari. De 8 stond voor het aantal cilinders, terwijl-ie 32 kleppen had. Dit maakte de drieliter 8.32 een van de meest begeerde versies, met zijn 215 pk en - vooral - zijn betoverende geluid. De naam Thema werd in 2011 schaamteloos misbruikt voor een Chrysler 300C die als Lancia moest doorgaan.

8. Fiat Croma (1985)

In het hoge segment is de vierdeurs sedan altijd de norm geweest, maar Fiat deed het in 1985 even anders met de Croma. Een grote hatchback was in de jaren tachtig even heel modieus, ook de Ford Scorpio en de Renault 25 hadden een vijfde deur. Net als de Saab 9000, waarmee de Croma net als de Lancia Thema zijn ondersteltechniek deelde. De portieren van de drie modellen zijn precies even groot en dus uitwisselbaar. 

In technisch opzicht sprak de Croma een woordje mee. Het was de eerste personenauto ter wereld met een direct ingespoten dieselmotor. Pas later kwam de Volkswagen-groep met zijn beroemde TDI-modellen. In Nederland had de Croma last van het margarinemerk met dezelfde naam. 'Houd je van vlees, braad je in Croma', hoorde je op de reclame als je in 1985 inschakelde voor de Sterrenshow of Avro's Service Salon.

9. Alfa Romeo 164 (1987)

De Alfa Romeo 164 kwam drie jaar na de Lancia Thema op de markt en stond ook weer op het met Saab ontwikkelde platform. De 164 verving de weinig succesvolle modellen Alfa 6 en Alfa 90. Toen hij in 1987 debuteerde op de IAA, stonden de Alfisti te kermen. Niet vanwege het design, maar omdat de 164 voorwielaandrijving had. Bovendien waren ze niet blij dat het ordinaire Fiat het inmiddels voor het zeggen had in Milaan. 

De 164 was er alleen als sedan. Topmodel was de drieliter 'Varese'-V6, die door Giuseppe Busso was ontwikkeld. De uiterlijke overeenkomsten met de Ferrari Pinin stipten we al aan, maar ook de begin jaren tachtig als concept car gepresenteerde Audi Quattro Quartz diende als inspiratiebron. Met 218.000 gebouwde exemplaren werd de 164 ondanks het aanvankelijke gekerm een behoorlijk verkoopsucces.

10. Maserati Ghibli (2013)

Italiaanse merken houden niet zo van nieuwe namen bedenken; ze halen om de zoveel tijd gewoon weer iets ouds van stal. De Maserati Ghibli, vernoemd naar een woestijnwind, was in de jaren zestig een sportwagen en in de jaren negentig een coupé op basis van de Maserati Biturbo. Elf jaar geleden werd de naam afgestoft voor een vierdeurs sedan, desgewenst met dieselmotor en dat was voor het eerst bij Maserati. 

Een andere Italiaanse gewoonte is modellen nét even te lang in de prijslijst laten staan. Nog altijd vind je de Ghibli tussen de Levante en de Grecale, hij is leverbaar als 2.0 Hybrid en 3.0 V6 Biturbo. De Mini-Quattroporte neemt het al elf jaar op tegen de Grote Drie uit Duitsland, maar het lukt hem nauwelijks om de clientèle uit zijn Audi, BMW of Mercedes te lokken. Een succes is de nog altijd beeldschone Ghibli dan ook niet, de Trofeo met 580 pk sterke V8 ten spijt.