Waar blijft de waterstofauto? Dit zijn de problemen van waterstof

Aan de auto’s ligt het niet. Niet echt. De Toyota Mirai is zuinig, comfortabel en dynamisch, en voor gezinnen met kinderen is er de ruime en praktische Hyundai Nexo. Rijden op waterstof is eigenlijk opvallend onopvallend, want de aandrijving is elektrisch dus het rijgevoel is bekende kost. Met als prettige bijkomstigheid dat je nooit een laadsnoer hoeft uit te rollen of in te pluggen.

Daar staat tegenover dat de Mirai en de Nexo kostbaar zijn; voor een elektrische auto met een grote batterij hoef je al lang geen 70 mille meer op te hoesten. Bovendien gaan al je toekomstige autovakanties naar Duitsland, want alleen daar kun je op veel plekken waterstof tanken. Maar nu lopen we op de zaken vooruit.

Waar blijven de waterstofstations?

Vier jaar geleden reden we voor de eerste keer in de Hyundai Nexo. Toen telde Nederland vier waterstofstations en was het streven om in 2020 de twintigste tanklocatie te openen. Dat is niet gelukt. Momenteel zijn er zes waterstoftankstations in Nederland en de verdeling is oneerlijk: in de driehoek Amsterdam-Arnhem-Rotterdam staan er vijf en Groningen heeft de zesde.

Grensbewoners kunnen uitwijken naar Antwerpen, Aken en Osnabrück. In Duitsland staat de teller momenteel op 94 en vooral rondom Düsseldorf kun je geen steen gooien zonder een waterstofpomp te raken. Of het slim is om een Nexo of Mirai aan te schaffen of te leasen, hangt dus voor een groot deel af van waar je woont en waar je komt. Op de website h2.live zie je of bij jou in de buurt aan een tankstation voor waterstof wordt gewerkt.

Hoeveel kost waterstof voor auto’s?

Een kilo waterstof kost 12,10 euro per kilo. Dus als je 5 tot 6 kilo tankt, ben je 60 à 70 euro kwijt. Een volle tank benzine is duurder, maar daar haal je bij de meeste auto's meer kilometers uit. Waterstof tanken in Duitsland is iets goedkoper, daar betaal je 9,50 euro per kilo. Scheelt toch een tientje per tankbeurt. Kassa!

Waterstofauto’s zijn niet efficiënt

Het kost ongeveer 50 kWh om een kilo waterstof te produceren. Met zo’n kilo waterstof kun je 100 kilometer afleggen, mits je zuinig rijdt. Maar zou je die 50 kWh direct in de batterij van een elektrische suv stoppen, dan komt je ruim twee keer zo ver. Hoe dat kan?

Bij het maken van waterstof gaat energie verloren (circa 25 procent) en ook bij het omzetten van waterstof in elektriciteit is sprake van energieverlies (zo'n 40 procent). Stapel deze verliezen op elkaar en van de 50 kWh die in de productie wordt gestopt, blijft uiteindelijk maar 22,5 kWh over om de elektromotoren aan te drijven. En 22,5 kWh/100 km zit in de buurt van wat een elektrische suv verbruikt. Een manier om deze scheve verhoudingen weer recht te buigen, is door waterstof te maken van stroom die 'over' is. Maar dat is zeker niet de norm.

Conclusie

In Nederland zijn er nog altijd weinig plekken waar je waterstof kunt tanken. Duitsland geeft het goede voorbeeld met ongeveer 100 tankstations, dus het kán wel. Dan is nog de kwestie dat rijden op waterstof inefficiënt is, want met de energie die het kost om 100 kilometer af te leggen, rijdt een elektrische auto met een groot accupakket ruim 200 kilometer.

En dan hebben we het nog niet gehad over de complexe techniek die ook nog eens veel ruimte inneemt: een brandstofcel, een elektromotor, twee of drie hogedruktanks en een kleine lithium-ion-batterij zodat er altijd stroom voorhanden is en teruggewonnen remenergie bewaard kan worden. In het geval van de Toyota Mirai blijft er maar net  genoeg ruimte over voor de passagiers …