Waarom rijdt iedereen op Terschelling in een Land Rover?
Terschelling bezwijkt bijna onder de Land Rovers, en dan vooral van het type Defender en zijn voorgangers. Waar komt de liefde van de eilanders voor deze auto toch vandaan? Bavo Galama neemt de veerboot richting Brandaris!
Ruim een jaar geleden verbleef ik voor een korte vakantie een week op Terschelling. Eind februari is de mooiste tijd om het eiland te bezoeken. Op de verlaten stranden waait dan de ijskoude winterwind je rauw in ‘t gezicht, de patatkramen zijn nog allemaal dicht en er is geen toerist te bekennen. Slechts nu en dan word je op de vloedlijn gepasseerd door een doorleefde Land Rover. Altijd een Land Rover. Dit jaar ben ik weer terug, ditmaal met de opdracht om uit te vinden waarom een heel eiland collectief is gevallen voor de charmes van Land Rover.
Strandjutter
De eerste die ik hierover spreek, is de eigenaar van het enige tankstation op het eiland. Voor de garagedeur stond een exemplaar met een open bakje die mij het fotograferen waard leek. Jeen Smit: “Mijn vader is na de oorlog begonnen gasflessen te leveren aan de mensen in zomerhuisjes en op campings. Om die zware flessen op al die afgelegen plekken te kunnen bezorgen, had hij meer nodig dan een standaard bestelwagen. Er waren eigenlijk alleen wat Willys Jeeps uit de Amerikaanse legerdumps beschikbaar. Die konden zich redden op het strand, maar ze waren klein. Begin jaren vijftig kwamen de eerste Land Rovers op het eiland en dat was meteen bingo. Op het strand waren ze stukken beter en vader kon ’s zomers zelfs van die grote Buta-gasflessen meenemen. In de wintertijd kon hij er mooi mee jutten op het strand."
Rij nu de stoere Volkswagen T-Cross. Ideaal voor in de stad met genoeg ruimte voor vakantie.
En dat voor een vriendenprijs!
Steeds meer Jimny's
"Mijn vader heeft zijn leven lang alleen maar Land Rovers gereden. Eén keer heeft hij een ander merk auto geprobeerd, maar hij wist niet hoe snel hij die weer moest inruilen. Ik heb zijn voorliefde gewoon overgenomen. Door de aluminium carrosserie is de auto zeer goed bestand tegen het zoute zeewater. Daarom zie je ze hier zo vaak. Maar ze worden door de belastingdruk steeds onvoordeliger in het gebruik. Diesels helemaal. Vreemd genoeg kun je voor een ouder model nog een fantastische inruilprijs krijgen. Soms boven de toenmalige nieuwprijs. Dus je ziet nu het aantal Land Rovers afnemen. Mensen ruilen hem in voor een Ford Pick-up of een Isuzu. Ook zit er een Suzuki-dealer op het eiland, dus die kleine Jimny’s zie je hier ook steeds meer. Dan ben je een stuk voordeliger uit natuurlijk. Ik zal tot mijn laatste snik een Land Rover blijven rijden, maar dat geldt niet voor iedereen. In de toekomst wordt Land Rover hier een zeldzaamheid, vrees ik.”
“Jort Kelder heeft er twee, waaronder een rechtsgestuurde.”
Hessel en de Brandaris
Voorlopig lijkt het nog niet zo ver. De Land Rovers zijn op het eiland nog in alle maten, soorten en kleuren te vinden. Als ik ze ‘in het wild’ wil fotograferen, kost het me weinig moeite om groepjes van twee of drie exemplaren te vinden, of Land Rovers met de bekende vuurtoren De Brandaris op de achtergrond.
De bekendste Terschellinger is wellicht zanger Hessel (van de Kooy). Hij rijdt zelf tegenwoordig een Toyota Land Cruiser, maar stuurt me door naar zijn neef Douwe Wiegman. Hij restaureert Land Rovers op Terschelling, soms ontwerpt hij ze zelfs opnieuw.
Butsen horen erbij
Douwe Wiegman: “Hier op het eiland is de Land Rover geen statussymbool, maar echt een gebruiksvoorwerp op vier wielen. Veel eilanders kijken naar deze auto zoals een boer naar zijn trekker. Een paar butsen en krassen en wat afgebladderde lak horen er gewoon bij. Ik bouw nu toevallig wat Land Cruisers en Land Rovers van de grond af aan weer op voor een hotel op Ibiza. Ja, dan gaan ze ook door de spuitstraat die ik hier heb."
“Terschelling heeft de hoogste Land Rover-dichtheid ter wereld.”
"Maar de gemiddelde Terschellinger Land Rover komt hier niet snel om een plekje bij te laten werken. Wel voor nieuwe kokerbalken bijvoorbeeld. Zout zeewater, hè. Niet alles kan van aluminium worden gemaakt. Het is wel grappig dat mensen van buiten met een tweede huis op het eiland ook kiezen voor een Land Rover. Die hebben het gevoel dat die auto bij de sfeer van Terschelling hoort. Jort Kelder ook ja, die heeft er zelfs twee, waaronder een rechtsgestuurde."
Ideaal op het strand
"Waarom de auto hier zo populair is, weet ik niet. Van mijn klant in Spanje begreep ik bijvoorbeeld dat Ibiza een typisch Land Rover-eiland is, terwijl de Land Cruiser weer heer en meester is op Tenerife. Daar zit namelijk al heel lang een grote Toyota-dealer. Hier op Terschelling is er geen Land Rover-dealer maar toen de eerste Land Rovers verschenen, werd dat een soort olievlek. De auto’s deden het fantastisch op het strand en als iemand een Land Rover aanschafte, wist-ie zeker dat er op eiland al kennis aanwezig was over de auto. Als er problemen waren, kon je dus hulp vinden op Terschelling zelf. Dit is essentieel op een eiland waar niet alles altijd voorradig is. Dat heeft bij de opkomst van het merk zeker een rol gespeeld.”
Land Rover dankt zijn populariteit dus deels aan de praktische bruikbaarheid op het strand, het zeewaterbestendige aluminium en de logistieke beperkingen van een eiland. Maar herkenden de eilanders zichzelf wellicht ook in de robuustheid en de no-nonsens-uitstraling van de Defender en zijn voorgangers?
Nieuwe Defender? Veel te chic!
Voorzitter Jaap Haan van de Land Rover Club twijfelt als ik het hem vraag. “De populariteit van Land Rover is denk ik eerder ontstaan door omstandigheden en toeval, precies zoals de auto zelf. De Engelsen hadden na de oorlog een enorme berg aluminium over. Daar zijn ze een beetje noodgedwongen Land Rovers van gaan maken. Na de oorlog waren er voor ons op Terschelling nauwelijks geschikte auto’s, in feite alleen de Jeep. Toen kwam Land Rover erbij en die bleek hier aan zee verreweg de beste keus. Mijn vader begon hier een kippenbedrijf. Die wilde gewoon een auto die het werk en het terrein aankon en waar je zelf makkelijk aan kon sleutelen. Dat gold voor heel veel eilandbewoners.”
Voor medebestuurslid Arend Bouma geldt dat nog steeds. Hij en zijn schoonzoon hebben zojuist de restauratie afgerond van een dertig jaar oud exemplaar. “De auto zit vrij simpel in elkaar. Je hoeft geen elektronica-expert te zijn om aan deze auto te kunnen sleutelen. Dat is het voordeel van de oudere modellen. Evenals het belastingregime: je betaalt geen wegenbelasting als ze veertig jaar of ouder zijn. Toen dat van 25 naar veertig jaar ging, was dat hier een enorme schok. Dat scheelt nogal een bom duiten. Er staan hier best veel geschorste Land Rovers in schuurtjes te wachten op hun veertigste verjaardag. Deze auto blijft dé ideale terreinauto voor mij. De balans tussen vermogen, gewicht, vering en aandrijving is perfect. Waar een andere auto vastloopt in de prut, blijven Land Rovers rijden. Is gewoon een feit!”
De New Defender, die onlangs is gepresenteerd, lijkt geen optie voor de beide bestuursleden. Arend Bouma: “Ik vind het eerder een opvolger van de Discovery. Te veel P.C. Hooftstraat. Te chic. Ik begrijp het wel, want daar is veel meer vraag naar. Maar hier willen we een trekker die vies, smerig en uitgewoond mag worden.”
Klapzand
Jaap Haan: “Op het eiland rijden nu ongeveer driehonderd Land Rovers rond en daarmee hebben we per vierkante kilometer de hoogste Land Rover-dichtheid ter wereld. Daarvan zijn 200 eilanders lid van onze club. Tachtig leden wonen aan de wal, maar hebben dan vaak een vakantiewoning hier. We hebben een goed contact met de Land Rover Club Holland. Dit kleine eilandje met nog geen 5000 inwoners is al goed voor 10 procent van hun nationale ledenbestand. We hebben ook goed contact met Staatsbosbeheer, de Provincie en Rijkswaterstaat. Zij beheren in Nederland de stranden. Hoewel jutten strikt genomen verboden is, kun je Terschellingers niet weghouden bij het strand. Eilandbewoners kunnen dan ook een vergunning aanvragen om tussen november en april op het strand te mogen rijden. Onze vereniging wordt gezien als vertegenwoordiging van deze vergunninghouders. Al rijden die soms ook een Toyota Land Cruiser of een Jeep Wrangler.”
Arend Bouma: “Soms zien toeristen onze auto’s rijden op het strand en dan denken ze dat zij dat ook mogen. Dat is niet alleen verboden, maar ook onverstandig. Er verdwijnt nog wel eens een toerist met zijn zogenaamd terreinwaardige Jeep Grand Cherokee of Dacia Duster 4x4 in de golven. Dan rijden ze met laag water in een stuk met drijfzand. Klapzand zeggen wij hier. Ik heb er nog fotootjes van. Als je daar niet op tijd wordt uitgesleept, gaat met hoogwater de auto grotendeels kopje onder. Hij spoelt niet weg, maar is door de inwerking van zout water op de elektronica zo goed als waardeloos geworden.”
Jaap Haan: “Ook lokale Land Rover-eigenaren worden wel eens verrast door klapzand. Die auto is daarna op het eiland echt onverkoopbaar hoor. Terwijl wij hier niet bang zijn voor een beetje werk aan de auto. Hoewel ik geen geschiktere auto zou kunnen bedenken, zijn onze Land Rovers ook weer niet perfect. Er druppelt regelmatig wat olie uit. Mooi, zeggen we dan, hij is gelukkig nog niet leeg!”
De zekerheid van Univé: uitstekende service en altijd een gunstige premie.
