'Zelfs twee meter achter de Chrysler Turbine Car vatte je broek vlam'
In de jaren vijftig werd bij Chrysler hard gewerkt aan de aandrijfsystemen van de toekomst. Van de ‘Turbine Car’ werden vijftig exemplaren gebouwd, waarvan er nog maar drie over zijn. Wij wisten er eentje op te duikelen en maakten een uitzonderlijke proefrit met deze uitzonderlijke auto.
William Carey denkt met plezier terug aan vroeger. Hij heeft meer dan 80.000 kilometer met een Chrysler Turbine Car gereden, waaronder een rit van Arizona naar Michigan. “We reden 3000 kilometer aan één stuk, zonder enig probleem met de auto”, herinnert hij zich. Carey is nu 78 jaar oud en was begin jaren zestig betrokken bij het Chrysler Turbine-project. Tijdens een uitgebreide praktijktest moest worden bekeken of de gasturbine een bruikbaar alternatief was voor een zuigermotor.
Turbine heeft belangrijke voordelen
Het concept had (en heeft nog steeds) een paar belangrijke voordelen: je hoort een turbine nauwelijks (aan de stilte kan geen zuigermotor tippen) en doordat er vrijwel geen sprake is van slijtage, heeft de techniek maar heel weinig onderhoud nodig. Vergeleken met een viertaktmotor lag het olieverbruik ook nog eens veel lager. En zo gaven de hoge heren in het hoofdkwartier in Highland Park, een voorstad van Detroit, hun fiat voor de bouw van vijftig testauto’s.
Welke verzekering je ook kiest, met Univé ga je binnen 10 minuten voordelig en goed verzekerd de weg op.
Permanent van brandstof voorzien
Voor het project greep Chrysler terug naar eerder opgedane ervaring. In 1945 kreeg het bedrijf de opdracht van het leger om een straalmotor voor grote vliegtuigen te ontwikkelen, terwijl in de vroege jaren vijftig geëxperimenteerd was met een gasturbine in een Plymouth. Anders dan de cilinders van een ongeblazen viertaktmotor, wordt een turbine permanent van brandstof voorzien. Daarbij wordt lucht via de schoepenwielen aangezogen en gecomprimeerd. Deze lucht mengt zich in de verbrandingskamer met de brandstof, waarna deze mix wordt ontstoken en verbrand. De thermische energie die daarbij vrijkomt, wordt omgezet in mechanische energie. De turbine staat in verbinding met een drietraps automaat, die op zijn beurt de cardanas en de wielen van de Chrysler Turbine Car in beweging brengt.
Tijd van staartvinnen voorbij
Ook op Chryslers designafdeling werd stevig vastgehouden aan het jet age-thema. De tijden van de staartvinnen waren weliswaar voorbij, maar dat betekende niet dat deze spectaculaire, op de luchtvaart geïnspireerde vormgeving al helemaal was losgelaten. De ontwerpers van Chrysler tekenden een tweedeurs coupé, waarop allerlei details verwezen naar de turbinemotor: koplampen die op de luchtinlaten van een straalmotor lijken, achterlichten die doen denken aan een naverbrander.
“Koplampen die op de luchtinlaten van een straalmotor lijken, achterlichten die doen denken aan een naverbrander.
”
Interieur met turbinethema
Ook in het interieur ontkwamen de passagiers niet aan het turbinethema: een buisvormige middenconsole met een gestileerd luchtrooster, terwijl bovenop de middentunnel een gashendel zit – net als in een vliegtuig. Zoiets valt nauwelijks in serie te produceren, daarom werden de carrosserie en het interieur door de ambachtslieden van Ghia in Italië vervaardigd, terwijl de aandrijving bij Chrysler in Amerika werd ingebouwd.
21.000 tpm draaiende turbine
Rijden in deze Chrysler is een surrealistische belevenis. Terwijl je het bekende geluid van een startmotor verwacht, hoor je in de verte een zacht gefluit. De stationair met 21.000 tpm draaiende motor klinkt als een Airbus op de taxibaan. We zetten de automaat op de middenconsole in de D en geven een beetje gas, waarna de turbine meer toeren gaat draaien en meer geluid voortbrengt. Omgerekend brengt zo’n 203 pk de in de kleur Fire Frost Copper gespoten Turbine Car in beweging, zonder veel lawaai te maken. De drietraps automaat wisselt al net zo soepel van verzet. Je merkt dat er geen V8 aan het werk is. Maar je rijdt dan ook niet, je zweeft.
““Zelfs twee meter achter de auto vatte je broek nog vlam.”
”
Gloeiend hete uitlaatstroom
Voor William Carey, die op de bijrijdersstoel zit, begint een reis door de tijd. “De Turbine Car was een ideale auto voor de Highway. Hij haalde bijna 180 km/h en met een verbruik van zo’n 14 liter op 100 kilometer was hij voor die tijd best zuinig.” Carey herinnert zich dat er behalve kerosine ook diesel in de tank kon worden gegooid. In druk stadsverkeer werd de uitlaatstroom gloeiend heet: “Zelfs twee meter achter de auto vatte je broek nog vlam.”
Veercomfort is indrukwekkend
Maar aan de andere kant is het veercomfort ook nu nog indrukwekkend. De 5,18 meter lange vierzitter wiegt rustig over oneffenheden, terwijl de turbine op de achtergrond beschaafd de toekomstmuziek van de auto speelt. De motortemperatuur van 710 graden Fahrenheit (377 graden Celcius) bereikt zijn maximum. Dat de besturing naar moderne begrippen alles behalve precies is, vergeven we de auto maar. Ook aan de werking van de vier trommelremmen moeten we even wennen, maar dat komt al snel goed.
Turbine was geen zuinigheidswonder
Onderweg laat ik mijn gedachten nog eens afdwalen, terug naar de tijd waarin de Amerikanen alleen maar bezig waren met economische vooruitgang en droomden van de eerste landing op de maan. “Het is jammer dat het project in 1966 werd beëindigd, we hadden de turbinemotor nog een mooie toekomst kunnen geven”, zegt Carey. “Maar toen laaide het milieuvraagstuk al op en de turbine stond nou eenmaal niet bekend als een zuinigheidswonder. Dat heeft het project de das om gedaan.”
Dit verhaal komt oorspronkelijk uit Classic Cars Magazine.
Bij Univé geniet je van een gunstige premie en uitstekende service bij ongeval of pech.
