'Every Day Something Else Leaks' - Hoe het Ford-merk Edsel genadeloos flopte
Twee jaar en elf weken lang bestond het Amerikaanse automerk Edsel. Toen vond Ford het welletjes en trok het de stekker eruit. De Edsel Villager is een reusachtig aandenken aan deze roerige periode in de jaren vijftig.
Als Frank, Hawk, Tank en Jerry – de vier beste piloten van de US Air Force – in de film Space Cowboys worden uitgekozen voor een ruimtevlucht in 1958, gaat alles anders dan gepland. De vier worden vervangen door een chimpansee en zijn niet langer nodig voor de geplande missie. Maar als veertig jaar later een Russische satelliet op aarde dreigt de crashen, krijgen de inmiddels al lang gepensioneerde helden – gespeeld door Clint Eastwood, Donald Sutherland, Tommy Lee Jones en James Garner – een tweede kans. Alleen zij kunnen overweg met de ouderwetse techniek van de satelliet.
De Edsel Villager doet ons denken aan deze Amerikaanse dramakomedie. Ook hij komt uit 1958 en slechts een paar mensen kennen de auto en zijn techniek vanbinnen en vanbuiten. Zelfs de eigenaar van deze Villager kent geen drie andere Edsel-nauten om het ruimtereiskwartet mee compleet te maken.
Bij Univé geniet je van een gunstige premie en uitstekende service bij ongeval of pech.
Edsel Ford
De geschiedenis van het merk verklaart waarom Edsels zo zeldzaam zijn. In het begin van de jaren vijftig had Ford een groot deel van de Amerikaanse automarkt in handen, maar in de hogere segmenten maakten de concurrentie de dienst uit. Daarom bedacht Ford een nieuw, hoogwaardig merk: Edsel. Vernoemd naar de zoon van Henry Ford, moesten er van deze auto zo’n driehonderdduizend per jaar gebouwd en verkocht worden. Designer Roy Brown schetste een auto die zich duidelijk van de massa onderscheidde – maar daar zaten de pers én de koper nou net niet op te wachten.
In juli 1957 startte de productie van de Edsel. Er werden verschillende modellen aangeboden: de Citation en de Pacer (beide ook als cabrio), de Ranger, de Corsair en de stationwagons Bermuda, Roundup en Villager. Dat de Corsair en de Pacer hun naam danken aan vliegtuigen, past helemaal in de tijdsgeest. Het was een periode van technologische ontdekkingen. Maar aan de andere kant was er door een beginnende recessie ook steeds meer vraag naar kleinere, zuinigere auto’s. De Edsel-modellen spraken wel tot de verbeelding, maar niet tot de portemonnee en zo kwam het merk bij lancering al in zwaar weer.
Ford hoopte het probleem te tackelen door er veel geld tegenaan de smijten. Kort na de lancering op 4 september 1957 werd een speciale televisieshow, The Edsel Show, uitgezonden. Grote sterren als Frank Sinatara, Bing Crosby en Louis Armstrong werden ingezet om de modellen van het nieuwe automerk te promoten. Het mocht niet baten.
Erbarmelijke bouwkwaliteit
De matige verkopen waren nog niet eens het grootste probleem voor de Edsel. Het was vooral het eigenzinnige design dat potentiële kopers afschrikte. Op de voorkant, in het midden van de grille, siert een ornament dat door brave mensen een wc-bril wordt genoemd, terwijl anderen gekscherend van een verchroomde vagina spreken. Echte cowboys herkennen er een haam in, de kraag waarmee paarden een kar of een koets voorttrekken. Het is geen geheim welke van de drie de werkelijke inspiratie vormde, want de Edsel Citation is toch echt vernoemd naar een beroemd renpaard uit de jaren vijftig.
“In de volksmond stond Edsel voor Every Day Something Else Leaks”
Naast gedoe met het design en de tegenstribbelende economie, waren veel Edsels ook nog eens van een erbarmelijke bouwkwaliteit. Er was geen eigen productielijn opgezet en daarom werden de Edsels geproduceerd in de fabrieken van Ford, tussen de standaard modellen door. Veel auto’s waren slecht in elkaar gezet door werknemers die er de pee in hadden en vaak waren onderdelen defect of ontbraken ze in hun geheel. Dit bezorgde het merk een zeer slechte reputatie. In de volksmond stond Edsel voor Every Day Something Else Leaks (elke dag lekt er iets anders).
Daarom werd voor modeljaar 1959 een eigen productielijn gebouwd en het design iets aangescherpt. Edsel veegde de drie modellen Ranger, Corsair en Villager op een hoop. Maar het beoogde succes bleef ondanks verdere verbeteringen van het design en de kwaliteit uit. In totaal werden er maar 110.847 Edsels gebouwd, voordat in november 1959 het doek viel.
Teletouch-automaat met drukknoppen
Ruim vijftig jaar na dato kijken we vol verwondering naar de technische snufjes van de Edsel Villager: een kilometerteller die rood oplicht zodra je een vooraf ingestelde snelheid bereikt, of de Teletouch-automaat met drukknoppen op het stuur. Hiermee zet je de auto in z’n achteruit zonder je hand van het stuur te hoeven halen, pochte de folder. Al is het vragen om problemen als de bestuurder instinctief de claxon denkt te vinden. Een speciaal koelsysteem laat de motor in drie fasen (cilinderkop, cilinderblok, radiateur) opwarmen. Dit zorgde voor een langere levensduur van de 303 pk sterke 5916 cc V8 en het drukte het verbruik.
Het meest ontzagwekkend aan de Villager is de hoeveelheid ruimte: met een optionele tweede achterbank kunnen negen mensen plaatsnemen. Standaard is de Villager een zeszitter en met het neerklappen van de achterbank ontstaat een vlakke vloer. Het laadruim is dan zo gigantisch groot, dat deze space cowboy een spaceshuttle droogjes naar het lanceerplatform kan vervoeren.
Bij Univé geniet je van een gunstige premie en uitstekende service bij ongeval of pech.
