100 jaar Bauhaus: terugblikken met de Opel Crossland X en Opel Grandland X
In 2019 bouwde Opel honderdtwintig jaar auto's. Maar het was ook het jaar waarin de Bauhaus-beweging zijn eeuwfeest vierde. We reizen terug in de tijd met een Opel Crossland X en Opel Grandland X, en verdiepen ons in een geschiedenis van toekomstgerichte vormgeving.
De cruisecontrol staat op 140, de klimaatbeheersing op 21. Nog 15 kilometer te gaan om bij afslag nummer 35 de Bundesautobahn 2 te verlaten. Het was vroeg vanochtend, al om half 7 stapte ik achter het stuur - en dat op een zaterdag ... Net als de grootformaatbekers van de broodnodige coffee-to-go's die ik onderweg heb ingeslagen, is het brede asfalt voor mijn neus leeg. Ik realiseer mij dat het album van Kings of Convenience op Spotify luistert naar de titel Riot on an Empty Street, maar oproer is op de Duitse snelweg ver te zoeken. Gelukkig maar. Met de stoelverwarming op 'medium rare' en de zoetgevooisde muzikale begeleiding met gitaar en piano, waan ik mij na 300 kilometer achter het stuur van de topaasblauwe, 130 pk sterke Opel Grandland X 1.2 Turbo inmiddels zelf een geriefelijkheidskoning.
Opel Crossland X in de kleur Orange Fizz
Ik wuif de autobahn voor de rest van de ochtend vaarwel, en volg een route over de boorden van de Weser, via Hessisch Olderdorf naar Hamelin. Daar ontmoet ik collega Remco, die eveneens al vóór het krieken van de dag achter het stuur is gekropen. Zijn vervoermiddel: een Opel Crossland X 1.2 Turbo met 110 pk, in de sprankelende kleur Orange Fizz.
Ontdek onze krachtige, volledig elektrische SUV met een rijbereik tot 572* km.
En dat voor een vriendenprijs!
Pogingen om zich een baan te wringen tussen de massieve staalgrijze regenwolken, is de najaarszon allang gestaakt - geen doorkomen aan. Met beide bonte Opels naast elkaar geparkeerd, krijgt de wereld nog een beetje kleur. Het is grauw en grijs buiten. Terwijl een gure bries tracht grip te krijgen op mijn warme wintermuts, bekijken we op Google Maps hoe we het beste naar onze bestemming kunnen rijden. Vanaf Eschershausen loopt op de digitale kaart een aantrekkelijk ogende route richting Alfeld, dus laten we die nemen.
“Opel presenteerde zich op de IAA in Frankfurt met een stand die duidelijk geïnspireerd was op de Bauhaus-stijl.”
Wat de Google-kaart niet direct laat zien, is dat de weg door een dichtbegroeid bos loopt, over een heuvelkam met de degelijke naam Reuberg. Ook al is de weg doorweekt en op sommige plekken erg glad door de modder, het is hier erg vermakelijk sturen met beide Opels. Het asfalt is van een voorbeeldige kwaliteit en het verloop van de bochten laat zich dankzij de lichte vangrails aan weerszijden van de weg eenvoudig inschatten. Vanzelfsprekend is het onder deze omstandigheden kinderspel om de comfortabel geveerde, dus soepel overhellende suv's in onderstuur te dwingen, of om het aangedreven voorwiel aan de binnenkant van de bocht alle tractie te ontnemen - met een paniekerig knipperend oranje ESP-lampje als het wiel hulpeloos naar grip graait.
Roadtrip naar Fagus-Werk
Dat we Alfeld hebben gekozen als bestemming van deze trip, is beslist niet op toeval berust. Sinds 1911 is deze stad de vestigingsplaats van schoenleestenfabrikant Fagus-Werk. Oké, en wat zou dat? Nou, wat het gebouw vooral bijzonder maakt, is dat het al sinds 1946 onder monumentzorg valt, en in 2011 aan de UNESCO-werelderfgoedlijst werd toegevoegd. Het hoofdgebouw van Fagus-Werk werd ontworpen onder lei-ding van Walter Gropius en Adolf Meyer, die later een opleidingsinstituut in Weimar voor toegepaste kunst, industriële vormgeving en architectuur oprichtten - het in 1919 geopende Bauhaus.
Gropius en Meyer ontwikkelden de Fagus-Werk in Alfeld al jaren voordat het opleidingsinstituut een feit was, maar de ideeën die zo karakteristiek zijn voor de architectuur 'volgens Bauhaus' zijn duidelijk te herkennen. Minimalistisch, rechtlijnig, functioneel en glashelder van vorm, maar ook esthetisch van hoog niveau - de buitenwanden van de drie verdiepingen tellende kantoorvleugel van Fagus-Werk bestaan grotendeels uit vensters. Licht van buiten, licht van binnen. Later werd de bakstenen entree bijgebouwd, ook weer geheel volgens de Bauhaus-principes. In het monumentale pand worden nog altijd schoenleesten gemaakt, die oorspronkelijk van beukenhout waren - fagus, in het Latijn. Het gebouw heeft nu echter vooral een museale functie; er worden rondleidingen gegeven en het biedt onderdak voor bijeenkomsten en evenementen.
Opel en Bauhaus
Wat Opel en Bauhaus met elkaar gemeen hebben? Gelijktijdig met de viering van 120 jaar autoproductie in 2019, greep Opel de gelegenheid van 100 jaar Bauhaus met gretige handen aan om de huidige vormtaal van het merk aan te prijzen. Opel zegt hiermee terug te keren naar de essentie, en opnieuw de kunst van het weglaten aan te spreken. Afgelopen jaar presenteerde Opel zich op de IAA in Frankfurt met een stand die zowel in ontwerp als in materiaalgebruik duidelijk geïnspireerd was op de architectuur naar Bauhaus-stijl.
“We onderwerpen de oranje en de blauwe suv's van Opel aan de Bauhaus-lakmoesproef.”
Om dit allemaal niet meteen als holle marketing-prietpraat weg te willen zetten, onderwerpen we de oranje en de blauwe suv's van Opel aan de Bauhaus-lakmoesproef. Ontdekken we elementen die de goedkeuring van Bauhaus-kopstukken als Walter Gropius, Adolf Meyer, Mies van der Rohe en Henry Van de Velde hadden kunnen wegdragen? Wel degelijk. Kijk naar de matchromen sierlijsten boven de ramen van de Crossland X, of naar de achterlichtunits van de Grandland X. Kijk naar de strakke vormgeving van het X-logo op de achterklep van beide auto's. Neem de C-stijlen van beide auto's, of het wieldesign. Aanschouw het 'getrapte' instrumentarium, de sierlijk aflopende armsteunen in de portierpanelen. En kijk naar het ruitvormige stiksel in de bekleding van de Grandland X. Binnen de Bauhaus-stroming is veel veroorloofd, waarbij de creativiteit van de ontwerper uiteindelijk op de eerste plaats komt te staan.
Bombastische modellen als de Kapitän en Admiral
Maar goed, de associatie met Bauhaus is er door Opel wel een beetje met de haren bijgesleept. Toen deze stroming zijn hoogtijdagen beleefde, en Opel bombastische modellen als de Kapitän en Admiral bouwde, waren de ogen in Rüsselsheim eerder gericht op de studio's van General Motors in Detroit dan naar Weimar of naar Dessau of Berlijn, de latere vestigingsplaatsen van de Bauhaus-academie. Een beetje geschiedvervalsing is Opel echter vergeven, nu de betrekkingen met het Amerikaanse GM-concern tot het verleden behoren. Opel zal als onderdeel van het Franse PSA-concern een eigen identiteit moeten ontwikkelen. Invloeden van Bauhaus? Het idee klinkt aanlokkelijk. Zoals ook de Crossback X en Grandland X niet alleen aantrekkelijke ontwerpen zijn, maar - gestoeld op Franse techniek - bovendien heel fijne reisauto's blijken te zijn.
Inmiddels heeft een bleek zonnetje zich door het grijze wolkenpak gevochten, en lichten de oranje en blauwe Opels op tegen de zachtgele bakstenen gevel van Fagus-Werke. De laatste foto's zijn gemaakt, het wordt langzaam tijd om weer richting huis terug te keren. Remco stapt in de Grandland X, we zwaaien en hij is weer uit het zicht verdwenen. Ik maak mij op voor een ontspannen rit naar Nederland met de Crossland X, met de cruisecontrol op 130, een fijne Spotify-speellijst en de stoelverwarming wederom op 'medium rare'. Onderweg eet ik nog wat in een restaurant die naar Bauhaus-maatstaven de toets der kritiek nooit zou kunnen doorstaan. Net zo min als het eten naar Michelin-maatstaven trouwens … Maar goed, dat is weer een onderwerp voor een andere keer.
Welke verzekering je ook kiest, met Univé ga je binnen 10 minuten voordelig en goed verzekerd de weg op.
