Rijden in een Ford Model T, hoe moeilijk kan het zijn?

Vier wielen en een stuur, hoe moeilijk kan rijden in een Ford Model T zijn? Nou, dat valt nog niet mee. Uiteindelijk zijn het zo’n beetje de enige overeenkomsten met een moderne auto.

Schakelen met de Ford Model T

De T is voorzien van drie pedalen. Het goede aantal inderdaad, maar daarmee houdt het op. Het linkerpedaal is de versnelling. In de middelste stand staat de bak in de vrij. Druk je het pedaal helemaal in, dan ontkoppelt de motor en schiet de bak in de eerste versnelling. Laat je het pedaal helemaal opkomen, dan helpt de bak zichzelf in de tweede – en laatste – versnelling.

“Het gaspedaal is geen pedaal.”

Het middelste pedaal legt de achteruitversnelling in en het rechterpedaal is de rem op de transmissie. Links naast de plek van de bestuurder bevindt zich een grote hendel die niet alleen de parkeerrem bedient, maar er ook voor zorgt dat het schakelpedaal niet verder dan tot de middelste stand kan opkomen (de neutraal).

Het gaspedaal is geen pedaal, maar een metalen stengel rechts naast het stuur die niet automatisch in de nulstand terugschiet (zoals een modern gaspedaal). Het werkt meer als een voorloper van de cruise control door op de stand te blijven staan waarop je hem zet. Tot zover de theorie, die is al moeilijk genoeg. De praktijk is nog ingewikkelder.

T-Ford aanslingeren voor de show

Om kort te gaan: rijden met de T-Ford is voor een leek vrijwel onmogelijk. Het begint bij de gewenning – en verder zijn we eigenlijk niet gekomen. ‘Onze’ T is voorzien van een elektrische starter, maar voor het showeffect is het mooier om de drieliter viercilinder aan te slingeren. Een klein en simpel ijzerdraadje met een lus staat in verbinding met de gashendel van de motor, zodat je onder het slingeren wat gas kunt geven om de motor tot leven te wekken.

Starten met de elektrische motor gaat gemakkelijker, maar helemaal zonder uitleg gaat het niet. Je kunt draaien aan het sleuteltje tot je een ons weegt, de startknop bevindt zich onder je hak. De eerste Ford had al Keyless Go, je moet het maar weten.

Rijden met de Ford Model T - de echte uitdaging

Een goed begin het halve werk? Vergeet het maar. Wanneer de motor loopt, begint de uitdaging pas echt. Gas geven met je rechterhand en een gashendel die blijft staan waar hij staat, een neutraal die balanceert tussen twee versnellingen, een transmissierem die amper remt en een zware hendel die de neutraal inschakelt, zorgen ervoor dat elke kruising een monsterpuzzel wordt.

“Wanneer de motor loopt, begint de uitdaging pas echt.”

De twee versnellingen liggen mijlenver uit elkaar en dat maakt het schakelen bijzonder lastig. Je moet de motor in de eerste versnelling dusdanig veel toeren laten maken dat de T bijna uit elkaar schudt voor je de stap naar de tweede versnelling kunt wagen. De Ford schiet dan vooruit en je moet gas blijven geven om te zorgen dat de motor niet te laag in de toeren komt.

Het grote dunne stuur staat vrij direct in verbinding met de voorwielen en toch geeft het je het gevoel dat je er alles mee doet behalve sturen. Het gevoel dat het stuur je geeft, ligt zover van het stuurgevoel van moderne auto’s dat er eigenlijk geen vergelijking te maken valt.

50 km/h is hard zat

Het klinkt heel indrukwekkend allemaal, maar de waarheid is dat we bovenstaand verhaal ongeveer in drie minuten en 20 meter beleefden. Veel verder zijn we niet gekomen. Dat het ook anders kan, laat museumchauffeur Mart ons zien. In zijn handen komt de bijna honderd jaar oude T-Ford tot leven en blijkt fatsoenlijk rijden heel goed mogelijk. Op een lege weg gaat het zelfs heel soepel, en in de tijd van de T waren de wegen nog leeg.

Onze tweezitter haalt een gangetje van 50 km/h, veel harder wil je ook niet gaan wanneer je enige rem een rem op de transmissie is die tientallen meters nodig heeft om de T tot stilstand te brengen.

De T-Ford mag dan de auto zijn die de huidige markt heeft bepaald, de bediening en het weggedrag zijn er de afgelopen jaren behoorlijk op vooruit gegaan.