Mazda3 & 3 Sedan

Zo zorgvuldig Mazda de aanloop naar de complete introductie heeft opgebouwd, zo kneuterig is wat Mazda een “sneak preview” van de nieuwe Mazda3 Hatchback en Sedan noemt. In tegenstelling tot wat lijkt is men echter bloedserieus over de nieuwe Mazda, en de Japanse techneuten raken dan ook niet uitgepraat over wat we zoal voor onze kiezen gaan krijgen als de Mazda3 vanaf 26 oktober in de showrooms staat. Inderdaad, eind oktober pas. De auto´s waarmee wij in de omgeving van Frankfurt reden waren dan ook met de hand gebouwde pre-productiemodellen. Bijkomend gevolg is dat die niet geheel (95%) overeenkomen met de exemplaren die vanaf de nazomer van de band rollen. Een goede indruk kan dus verkregen worden, maar of we hier wel even rekening mee willen houden is de vriendelijke doch dringende vraag.

Wielen maken de auto
Met een statische introductie reeds achter de kiezen weten we al ongeveer voor tweederde wat ons te wachten staat. En ondanks dat die statische introductie ons maar beperkt de tijd bood de nieuwe Mazda3 aan een inspectie te onderwerpen, trekken wij bij deze tweede aangelegenheid geen andere conclusies. Het kan ons gerust voor een tweede keer van het hart dat wij vinden dat de nieuwe Mazda3 een erg gelikte auto is geworden. Vanaf de verchroomde sierstrip die vanuit de grille helemaal doorloopt over de koplampunits tot aan de kunstzinnig oplichtende remlichten als twee naverbranders van een straaljager, is het exterieurdesign doordrenkt met een krachtige uitstraling. De golf die scherp aangesneden over de flanken loopt doet als verbindingslijn tussen de voor- en achterzijde evenzo goede zaken; de Mazda3 kreeg er van die lekker brede heupen door. Er komt écht een auto voorrijden en dat geldt meteen ook voor de Sedan, terwijl die tegelijk elegant oogt. Het doorontwikkelde ‘Kodo’-design kent eigenlijk slechts één maar: de immense wielkasten die onderdeel uitmaken van Mazda’s ontwerptaal schreeuwen erom volledig opgevuld te worden. Kleinere velgmaten (16 en zelfs 17 inch) ontvallen de Mazda3 al zijn virtuositeit. Iets om rekening mee te houden.

Duitse inspiratiebron

Mazda’s werden er generatieslang door achtervolgt: expressief van buiten, eentonig van binnen. Maar daar heeft men de afgelopen jaren keihard mee afgerekend, iets dat de Mazda3 volop doorzet. Niet alleen qua design, maar het is ook merkbaar te zien en te voelen dat Mazda haar best heeft gedaan op het samenstellen van het interieur. De materialen alsook de assemblage ervan zijn een sprong voorwaarts ten opzichte van de vorige Mazda3. Gezien het pre-productiestadium van de modellen willen we niet teveel over de matige hemelbekleding en andere kleine schoonheidsfoutjes vallen, maar in deze auto´s zijn ze wel degelijk aanwezig.
Gelikte tierelantijntjes van bijvoorbeeld echt aluminium tref je hoe dan ook niet aan op de finale-3, toch is het binnenste al heel wat fantasierijker dan voorheen. Alhoewel, het lijkt er sterk op dat de ontwerpers met één oog naar de producten van Audi hebben gekeken, en dan met name de A3. Let maar eens op de vormgeving, de specifieke details én de lay-out van de ‘luchtige’ middenconsole. Ook de horizontale sierstrip, die ook bij de Mazda3 ‘driedimensionaal’ is, het 3-spaaks T-vormige stuurwiel en het infotainment-scherm centraal bovenop het dashboard zijn ons iets teveel toeval. Echt origineel mag het dan wellicht niet zijn, gezien de vermoedelijke Duitse inspiratiebron te boek staat al een auto met een van de mooiste moderne interieurs kan dat wat ons betreft geen negatief kopieergedrag zijn.

Dubbele laadvloer

Zowel voor- als achterin is er voldoende plek voor vier personen, met normale hoeveelheid beenruimte voor een compacte middenklasser en opvallend veel hoofdruimte. De Mazda3 is al met al niet kleiner of groter dan bijvoorbeeld de Volkswagen Golf of Opel Astra. Qua bagageruimte moet de nieuwe Mazda het met iets minder liters doen dan de eerdergenoemde concurrenten. Met alle zitplaatsen bezet is er 350 liter voorhanden en dat is inclusief de opbergruimte onder de dubbele laadvloer. Heb je die extra liters niet nodig, doe er dan verstandig aan de kofferbakbodem op het hoogste niveau te laten. Dat scheelt spierkracht, want de tildrempel is in deze stand prettig laag.

Human Machine Interface

Tot zover ook meteen de binnenruimte, want daarop zijn we immers al eerder uitvoerig ingegaan. Liever weiden we uit over het gloednieuwe HMI (Human Machine Interface) dat Mazda heeft ontwikkeld, oftewel de verzameling displays en bedieningselementen ten behoeve van de verschillende functies van de auto.
De spil daarin haalden we in de vorige alinea al even aan en dat is het centrale 7 inch hoofdscherm. Uitgebreide navigatie, handsfree bellen, Bluetooth-connectiviteit of muziek-streaming via de online muziekdienst Aha en zelfs het laten voorlezen of bewerken van SMS-, Facebook- en Twitter-berichten is mogelijk. Met zoveel verschillende functies onder een dak stormt Mazda in een keer door tot de meest veelzijdige infotainmentsystemen die er momenteel verkrijgbaar zijn. De resterende vraag blijft echter nog of het allemaal, alsook de klankmatige kwaliteiten, naar tevredenheid werkt. Want dat weten we namelijk nog niet, simpelweg omdat het HMI-systeem in de testauto’s nog niet opereerde.
Wat aan ons al wel kortstondig werd gedemonstreerd in een speciale simulator is de bediening, de menu-opbouw en grafische weergave van HMI. Hoewel we niet zelf aan de knoppen hebben gedraaid, wekt de interface de indruk zeer gebruiksvriendelijk en intuïtief te zijn. Via de grote draaiknop op het knoppencluster op de middentunnel kan er door het hoofdmenu en de onderliggende submenu’s ‘gebladerd’ worden. De menustructuur is met zo’n aandacht voor detail en ergonomie opgebouwd dat we het idee hebben het elders al eens eerder te hebben gezien. Drie keer raden bij welk automerk? De icoontjes van de verschillende functiegroepen en eventuele titels en andere vormen van tekst zijn overzichtelijk weergegeven en het beeld is bijzonder scherp waardoor het zeer goed afleesbaar is. Dit belooft veel goeds.

Kin omhoog, borst vooruit

Zal je net zien: een stralende zonnige testomgeving op de dag van aankomst en de dag daarna, wanneer er eindelijk gereden kan worden, komt het met bakken tegelijk uit de lucht. Het hoosde werkelijk! Hebben wij weer. Geen nood aan de man, een (zeer) nat wegdek geeft juist de gelegenheid om aan te voelen hoe het met de balans en de stabiliteit van een auto is gesteld. Met de ruitenwissers op standje kierewiet en een scala rijhulpsystemen die voor een kwartet ‘extra ogen’ zorgen doorwateren we de diepe watergeulen die de Autobahn rijk kan zijn bij en na een hevige regenval. Aquaplaning ligt verraderlijk op de loer, maar er is geen spoor van onrust in de Mazda. In het onderstel alsook in de besturing niet. Sowieso is de Mazda3 bijzonder stil. Ondertussen weten de brede, platte banden rond de 18 inch wielen van de door ons gereden, extra sportieve GTM-uitvoering nog zoveel grip en tractie te vinden dat de rit koersvast wordt voortgezet. Eveneens op hogere snelheden, zo lezen we af van het head-up display. De Mazda3 is de eerste auto in zijn klasse die deze projectie-functie op de voorruit biedt en heeft er net als Peugeot voor gekozen een additioneel opklapscherm te monteren. Het principe is hetzelfde. HUD, zoals het systeem kortweg wordt genoemd, is een aangename uitkomst: je ogen hoeven immers niet of nauwelijks van de weg af te dwalen naar het lager gelegen instrumentarium.

GeFocuste aanval
Mazda’s staan erom bekend lekkere rijdersauto’s te zijn en met de nieuwe 3 had het merk dus een naam hoog te houden. De zitpositie achter het stuurwiel vraagt in ieder geval om een sportief humeur. Ontspannen onderuitzitten is er niet bij, hoe vaak en lang je ook aan de verstelknoppen van de overigens heerlijk ondersteunende stoel draait, je blijft uitkomen op een actieve houding. Hier onderscheidt de Mazda3 zich (opnieuw) van de massa, wat niet wil zeggen dat de Mazda oncomfortabel is. “Jinbai!” zouden de Japanners roepen. De ophanging leunt sterk naar de sportieve kant, maar in tegenstelling tot de bovengemiddeld straffe dempers, met name achter, is de vering relatief zacht. En daarmee zet deze Japanner vol de aanval in op de fijnst sturende hatchback van dit moment, de Ford Focus. Door de weersomstandigheden en beperkte tijd hebben we niet tot het uiterste kunnen gaan, maar de eerste tekenen zijn heel goed.

Terug naar toen

De besturing ligt in lijn met het enthousiaste karakter. Die is zwaar, er is veel gevoel en na een ingeving volgt vrijwel meteen een reactie. De Mazda3 laat zich met een gezonde dosis precisie plaatsen en voelt lichtvoetig aan. Overdreven zwaar is hij dan ook niet. De 3 Hatchback 2.0 SkyActiv-G legt 1.130 kg op de schaal en is hiermee veruit het lichtste jongetje van de klas. Dat moet eigenlijk ook wel, want de beschikbare atmosferische motoren koppel trekkracht in vergelijk met (kleinere) turbomotoren van andere fabrikanten. De 1.0 driecilinderturbo van Ford met 125 pk bijvoorbeeld voelt sneller aan dan Mazda’s 2.0 SkyActiv-G met 120 pk, louter door meer trekkracht onderin.
Rijden in de Mazda3 met benzinemotor vraagt de bestuurder terug te gaan naar vervolgen tijden toen motoren nog op toeren gehouden moesten worden om vlotte prestaties te realiseren. Dat betekent weliswaar een authentiek en meer betrokken rijgevoel, het voldoet minder aan de verwachtingen van tegenwoordig. We zijn verwend met en gewend geraakt aan de zeer verfijnde turboblokken van vandaag de dag.
Of je voor benzine of diesel (die laatste is pas verkrijgbaar vanaf begin 2014) kiest, koppel het blok aan de strakke handbak met een voortreffelijke koppelmechaniek en je hebt het idee in een sportauto te zitten; zo kort en direct zijn de slagen van de pook en pedalen. Van Mazda moeten we dan natuurlijk meteen MX-5 zeggen, maar het had evengoed 911 kunnen zijn. Briljant, ongeacht de rijstijl.

Donkere wolken pakken samen

Echter, aan al het goede kan wel eens alsnog een noodlottig einde komen. De nieuwe Mazda3 moet het hebben van de leaserijder. Punt. En bij hen lijkt nog maar één criterium te tellen: een lagere bijtelling. Het liefst 14%, maar voor 20% loopt men ook wel warm. Nog wel. Maar de populatie 14%´ers neemt snel in omvang toe wat het ‘rationele oog’ van de zakelijke rijder ongetwijfeld snel zal oppikken. En zodra dit gebeurt is het stofhappen voor de nieuwe Mazda3, want in die 14%-klasse zal de Mazda3 niet komen. Althans, dan moet men in Japan nog wel heel veel gaan sleutelen. Dit gezegd hebbende is het spijtig om te moeten voorspellen dat de zoveelste aangenaam sturende Mazda en een van de leukere auto´s te koop vanwege ons belastingklimaat een kind van de rekening wordt, maar zo is de situatie in Nederland nu eenmaal. Binnen de 20%-bijtellers - en dat is het gros van de markt - gaat Mazda vast wel heel goede zaken doen. Dat kan gewoon niet anders.